Mijn gesteente
Iduna Paalman
1
In waaiervormige gletsjers rukt het landijs op, mijn voorfamilie
stuwt het voor zich uit, je kunt de heuvelrug niet pushen
maar je ziet de wervels al liggen, daar kom je even op adem
de gecrashte blokken rollen in het smeltwater stil
en kijk: ik blijf achter, glad en aderig
je tuurt recht het stroomdal in en ziet een geslonken bed
ik heb karakter gekregen, bloos en blijf liggen, zand dat tot zand
ik zou op moeten staan maar ik ben geblust en uitgehard
er wordt een stellingkast gemonteerd, hele bibliotheken
gemetseld, tienerbh’s persen de massa op zijn plaats ook daarvan
ben ik getuige, hier wordt onbreekbaar materiaal gewonnen:
laag na laag terug te graven tot de landtong waarop ik
een bedding kreeg
2
In sabeltandachtige herinnering: mijn glinsterende moeder
in winddichte huid aan de andere kant van het water: mijn vader, het dier
dat ruim sop koos, pas een naam kreeg toen het geen dier meer was
tweehonderd meter ijs boven zijn poten, telkens een etage hoger en hij kreeg vleugels
en mijn moeder ook, ze vlogen weg om uit te sterven en mij te baren
ik weet nog zo dat het waaide mijn wolharige geboorte één en al
denderen en razen ik stortte van klifhoogte in gierende zuurstofgebrekkige
halen uiteen, er waren geen menselijke oren dus doof werd niemand
we wisten nog niet dat geluid bewaard blijft, dat ik ook
geluid ben geweest
3
Eerst dit glaciaal, dan de jaren zeventig en de wereld wordt een kunstwerk
(ik ben er onderdeel van, ontspan of ben bang, de toeschouwer kiest
het laatste ze willen een lawine) en ik deel stembiljetten uit: zandafgraving
of uitbreiding van de dierentuin?
Het wordt een zandafgraving hoewel veel toeschouwers pleiten
voor een groter olifantenverblijf stiekem ben ik daar
ook voor, we hebben ons blozen gemeen diep in de rimpels
van hun huiden gloeien die dieren al tijdperken na
het kind konkelt venijnig zegt mijn uitgestorven moeder en ik
word deel van de zandafgraving
4
Hoe zeg je dat ook alweer aardig?
Menselijk ingrijpen tast mij onherstelbaar aan, de kunstenaar
die met mij aan de haal gaat is de mensen dankbaar, de actieve
zandmijn is precies de gortdroge plek die hij zoekt, ik heb gewicht
maar lig toch in de weg, de kunstenaar moet mij uitleggen en ik betwijfel
of hij daar zin in heeft helaas is het niet aan mij om te twijfelen dat is
aan de kunstenaar
hoe zeg je dat aardig, never not moving, stadsnomaden op de fiets
landnomaden in de lucht tijdsnomaden via de grond in hun onbreekbare
voertuigen, als je vraagt wat zowel koetswerk als motorblok is: twijfel
ik ben, hoe zeg je dat aardig, nog met geen hijskraan weg te slepen
5
Ik lig hier namens mijn voorfamilie, de gehele donerende gemeente
de gehele gesponsorde geschiedenis het is niet de bedoeling
dat ik hier lig maar ik heb inmiddels karakter gekregen, iemand raakt
me aan ik gedraag me als een aderlating, mijn bloedvaten
zijn radiometrisch gedateerd mijn sediment bloost ik blijf
telkens liggen
dit verhaal eindigde al eens met een boek en een rondleiding maar ik
ben nog niet klaar, ik zal je vertellen over de kunstenaar, hij stierf
in een vliegtuigcrash ook hij bleef liggen ook hij is niet klaar
6
Soms verlang ik naar een shovel die als mozes al dit loerende
grondverzet in tweeën splijt, iemand aan te klampen ik sta
ervoor open maar ik weet nog altijd niet of het dat is
of mijn vastgezonken ingewanden die met de dag zwaarder
en zwijgender worden en me met ingesleten stemmen adviseren
het nu eens helemaal anders aan te pakken
de kunstenaar verzamelde als kind fossielen en schelpen legde
insecten op satijnen bedjes bouwde houten stellingkasten om dode
gewichten boven de aarde uit te tillen, ik had het kunnen weten
eerst voorzichtig dan met vloeken en tieren bouwt hij een cirkel
om me heen roemt mijn postindustriële ligging ontwerpt
een uitkijkpunt, we hebben er allebei nog vertrouwen in
7
Ik loer en loer dat het een aard heeft, draag de kasten
met gemak en ook de verhalen die hij de hele dag maar door vertelt
over carburateurs en aandrijfassen en al dat lelijke bewegen
het kind laat zich gewillig inbakeren zegt mijn uitgestorven vader
en zet je op al je documenten een datum, voor later?
ik weet het: ik ben zijn moodkiller en zijn grootste succes
het lijkt alsof ik op mijn rug lig met mijn poten in de lucht
maar dit is juist de meest stabiele positie
8
soms word ik geboren in het gele zand het groene water
mijn ongeplande aanwezigheid mijn aderige vette vel het zijn
de zonnebrandstrepen van een lichaam net uit zee, een beeld
dat ik niet ken, deze kunstmatig aangelegde kustlijn, mijn gesteente
dat mijn ouders langzaam groet, de zeespiegel zakt, van de crash
komt wellicht een film
hou op met je esthetische kernwaarden en het trillend ijs dat vijfjaarlijks
bij wijze van jubileum naar de zandafgraving terugdrijft, het groteske spel
van nog jaren doodstil liggen
Abonneer op onze nieuwsbrief.
Alle kunstwerken en afbeeldingen van Nancy Holt en Robert Smithson vallen onder het copyright van Holt/Smithson Foundation, onder licentie van VAGA in ARS, New York.
